2018 Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili Genel Seçimini takiben Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri ve Kanun Hükmünde Kararnameler birbirini ardına Resmi Gazete’de yayımlanmaya başladı. Peki bu kararnameler atamalar ve görev süreleri hakkında ne diyor? Biz sizlere, aralarında Rekabet Kurumu, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ve Kişisel Verilerin Korunması Kurumu’nun (“KVKK”) da bulunduğu kamu kurum ve kuruluşlarının atama usul ve esaslarına önemli değişiklikler getiren düzenlemeleri kısaca aktaralım.
Öncelikle 9 Temmuz 2018 tarihinde yayımlanan Kanun Hükmünde Kararname (“KHK”) ve onu takip eden gün yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile söz konusu atama usullerinde son derece büyük ve önemli değişiklikler yapıldığını belirtmekte fayda görüyoruz. Söz konusu KHK’nın doğrudan Rekabet Kanunu’nda değişiklik yapması nedeniyle önemli olduğunu düşünüyoruz. Bu değişiklikleri aşağıdaki şekilde sıralayabiliriz:
- Önceden Bakanlar Kurulu tarafından, çeşitlik bakanlıklar ve kuruluşların gösterdiği adaylar arasından seçilen Başkan, İkinci Başkan ve Rekabet Kurulu üyeleri artık doğrudan Cumhurbaşkanı tarafından atanacak. Değişen maddede söz konusu atamalar için bakanlıklar veya kurumlar tarafından aday gösterileceğine ilişkin düzenlemeye de yer verilmiyor.
- Eski düzenlemeye göre üye olarak atanma şartı kabul edilen, “mesleki açıdan yeterli bilgi ve deneyime sahip olma” kriterine yeni düzenlemede yer verilmemiş. “Meslekleri ile ilgili olarak kamu veya özel sektörde 10 yıl çalışmış olma” şartı ise bir gün sonra yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile meslek ile ilgili bir sektör olması aranmaksızın 5 yıl olarak değiştirildi.
- Kurul üyeleri için önceden 6 yıl olarak öngörülen görev süresi sonraki gün yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile 4 yıl olarak değiştirildi.
- Ücret ve diğer mali haklar, emeklilik ve hizmet süresi ve Rekabet Kurumu bütçesine ilişkin konularda ise karar merci yine Cumhurbaşkanı olarak değiştirildi.
- Kurulca hazırlanacak yönetmeliklerin Bakanlar Kurulu yerine Cumhurbaşkanı tarafından yürürlüğe konulmasına karar verildi.
10 Temmuz 2018 tarihinde yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile Rekabet Kurulu üyelerinin yanında, RTÜK ve KVKK dışındaki düzenleyici ve denetleyici kurum başkan ve üyelerinin de görev süresi 4 yıl olarak değiştirildi. Bu değişikliği takiben hâlihazırda görev yapmakta olan başkan ve üyelerin görev sürelerinin ne zaman biteceği sorusunun cevabı ise KHK’da saklı. Buna göre aşağıdaki kurumların başkan ve üyeleri, atama tarihi itibariyle görevde dördüncü yılını doldurmuş ise görevleri KHK’nın yayımlandığı 9 Temmuz 2018 tarihinde sona eriyor:
- Radyo ve Televizyon Üst Kurulu
- Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu
- Sermaye Piyasası Kurumu
- Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu
- Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu
- Kamu İhale Kurumu
- Rekabet Kurumu
- Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu
- Kişisel Verileri Koruma Kurumu
Henüz görevde dördüncü yılını doldurmamış olan başkan ve üyelerin görevi ise bu sürenin dolması ile sona eriyor.
Rekabet Kurulu üyelerinin atanma şartları bahsi geçen kanun değişikliği ile düzenlenirken, 10 Temmuz 2018 tarihinde yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile RTÜK ve KVKK dışındaki düzenleyici ve denetleyici kurumların başkan ve üyelerinin atanma şartlarına ilişkin genel hükümler belirlendi. Bu kurumların başkan ve üyelerinin atamalarında kısaca aşağıdaki şartlar aranacak:
- Devlet Memurları Kanunu ile öngörülen genel şartları sağlamak,
- En az dört yıllık yükseköğretim mezunu olmak ve
- Kamuda, uluslararası kuruluşlar ile özel sektörde veya serbest olarak en az beş yıl çalışmış olmak.
Kararnamede bahsi geçen tüm bu kurum ve kuruluşlar açısından da atamaya yetkili kişinin Cumhurbaşkanı olması öngörülüyor. Bu hükmün düzenleyici ve denetleyici kurumlar açısından uygulanmayacağı belirtilse de belirli kurum ve kuruluşların üyelerinin, görev süresi bitmeden de Cumhurbaşkanı tarafından görevden alınması mümkün.
Biz atama ve görev sürelerine ilişkin değişiklikleri sizlere kısaca aktarmaya çalıştık. Uygulamada ise karşımıza neler çıkacağını tahmin etmek güç. Ancak bu yeni dönemde soru atama ise, cevap Cumhurbaşkanı olacak gibi…
