Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) posta sektörünün önemli oyuncularından Sürat Kargo Lojistik ve Dağıtım Hizmetleri Anonim Şirketi’ni mercek altına aldı. Posta Hizmetleri Kanunu[1], Posta Sektörüne İlişkin Yetkilendirme Yönetmeliği[2] ve Posta Gönderilerine İlişkin Güvenlik Tedbirlerine Yönelik Usul ve Esaslar[3] kapsamında gerçekleştirilen detaylı inceleme sonucunda Sürat Kargo için süreç üç uyarı ve bir de idari para cezası ile sonuçlandı.
İnceleme kapsamında değerlendirilen yükümlülükler aslında kargo şirketi müşterileri tarafından dahi kolaylıkla gözlemlenebilir nitelikte. Bu sebeple söz konusu yükümlülüklerin üzerinden geçmeyi önemli görüyoruz.
Kargonuzu teslim aldığınızda sizden hangi bilgiler isteniyor?
Posta Gönderilerine İlişkin Güvenlik Tedbirlerine Yönelik Usul ve Esaslar’ın 4. maddesinde posta gönderilerinin kabulü ve teslimi aşamalarında yapılacak işlemler düzenleniyor. Bu kapsamda kargo şirketlerinin, posta gönderilerinin alıcıya teslimi aşamasında teslim alanın adı-soyadı ve TC kimlik numarası (kişi yabancıysa pasaport numarası, uluslararası geçerliliği olan muadil bir belge numarası veya Türkiye Cumhuriyeti yetkili mercileri tarafından kimlik tespiti amacıyla verilmiş olan numara) bilgilerini kayıt altına almaları gerekiyor. Bu iki husus posta teslimi için asgari şartları temsil ettiğinden, teslim alan kişinin söz konusu bilgileri vermemesi halinde gönderi kişiye teslim edilmeyip, göndericisine iade ediliyor. Bilgilerin kayıt altına alınması yeterli olmayıp, kargo şirketleri söz konusu bilgilerin gizliliğini sağlamak kaydıyla 2 yıl saklanmasından da sorumlu kılınmış.
BTK, yaptığı inceleme sonucunda Sürat Kargo’nun gönderi teslimi sırasında yalnızca ad-soyad bilgisini alıp kargoları teslim ettiğini tespit etti ve bu sebeple Sürat Kargo’ya bu hususta bir uyarı verdi.
Gönderinizin ağırlığını biliyorsunuz, peki ya hacmini?
Kanun’un “Tanımlar” başlıklı 3. maddesinde posta gönderisi ve posta kolisi veya kargosu iki ayrı tanım olarak yer alıyor ve bu iki unsur birbirinden kilo ve hacim eşikleri ile ayrılıyor. Bu sebeple, kargo şirketlerince bir gönderinin kabulü sırasında ilgili paketin hem ağırlığının hem de hacminin ölçülmesi, gönderi hangi tanıma uyuyor ise o kategoriye ilişkin gerekliliklerin yerine getirilmesi gerekiyor.
Sürat Kargo nezdinde yürütülen incelemede, her iki parametrenin de ölçülmesi ve kayıt altına alınması gerekirken sadece tek parametrenin ölçülmesi sebebiyle şirkete bir defaya mahsus olmak üzere uyarı verilmesine karar verildi.
Gönderilerinizin içeriği kontrol ediliyor mu?
Karar’ın posta gönderilerinin kabulü ve teslim aşamasında yapılacak işlemlere ilişkin aynı 4. maddesinde bir başka yükümlülük olarak, gönderilerin kabulü esnasında özel hayatın gizliliği korunacak şekilde kontrol edilmesi yer alıyor. Bu yükümlülüğün istisnaları haberleşme gönderileri ve kargo şirketi ile bir sözleşme kapsamında fatura veya irsaliye ile taşıttırılan gönderiler olarak tanımlanıyor.
Bununla birlikte gönderi sayısının 10’dan az olması halinde en az yarısının, 10 ila 100 arasındaki gönderilerin en az %10’unun (asgari 6 gönderi olmak üzere) ve 100’den fazla gönderi bulunması halinde en az %5’inin (asgari 10 olmak üzere) kargo şirketi tarafından rastgele seçilip gönderici huzurunda kontrol edilmesi gerekirken; Sürat Kargo’nun bu yükümlülüğünü yerine getirmediği tespit edildi.
Gönderileri gönderici huzurunda kontrol etmediği tespit edilen Sürat Kargo, bir defaya mahsus olmak üzere uyarı aldı.
Kargo şirketlerinin sizi kayıt altına aldığını biliyor muydunuz?
İnceleme kapsamında değinilen son yükümlülük ise kargo şirketlerinin gönderi kabul merkezlerinde bir kamera kayıt sistemi kurmaları ve ilgili kayıtları gerektiğinde yetkili mercilere sunmak üzere en az 1 ay süreyle saklamaları idi. Her ne kadar Sürat Kargo kamera kayıt sistemi kurma yükümlülüğünü yerine getirmiş olsa da kayıtların ilgili süre boyunca saklanmadığı gerekçesi ile 2018 yılı net satış tutarının on binde beşi oranında idari para cezası aldı. Kararda 2018 yılı için net satış tutarı 457.464.329 TL olarak verilmiş olan Sürat Kargo’nun yalnızca kayıtları gereken süre ile tutmaması gerekçesiyle ödemekle yükümlü olduğu ceza yaklaşık 230 bin TL’ye tekabül ediyor.
BTK’nın söz konusu
inceleme kapsamında dört ayrı yükümlülüğe ilişkin yaptığı değerlendirmelerin ve
verdiği yaptırım kararlarının hem kargo şirketleri hem de müşterileri açısından
yol gösterici nitelikte olduğu kanaatindeyiz. Bu kararın kargo şirketlerinin
çalışma prensiplerini ne yönde etkileyeceğini ise zaman gösterecek.
[1] 23.05.2013 tarihli ve 28655 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6475 sayılı Posta Hizmetleri Kanunu.
[2] 03.06.2014 tarihli ve 29019 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Posta Sektörüne İlişkin Yetkilendirme Yönetmeliği.
[3] Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu’nun 27.12.2016 tarihli ve 2016/DK-YED/517 sayılı kararı ile yürürlüğe giren Posta Gönderilerine İlişkin Güvenlik Tedbirine Yönelik Usul ve Esaslar.
