Geçtiğimiz ay Birleşik Devletler’in California eyaletinde büyük teknoloji firmalarını ilgilendiren önemli bir gelişme yaşandı. Buna göre 1 Ocak 2020’de yürürlüğe girecek olan California Consumer Privacy Act of 2018 (“CCPA”) ile California, Birleşik Devletler’de kapsamlı bir verilerin korunması mevzuatına sahip olan ilk eyalet olacak.
Neden büyük teknoloji firmalarını ilgilendiriyor?
Bilindiği üzere kişisel verilerin korunmasına ilişkin olarak Avrupa Birliği ve yerel mevzuatlar kapsam olarak kişisel verileri işleyen hemen hemen tüm teşebbüsleri kapsama alıyor. Bununla birlikte, kişisel veriler üzerinden milyonlar kazanan firmalarla küçük teşebbüslerin aynı kurallara tabi olması uzun bir süre eleştiri konusu olmuştu. Bu noktada CCPA’nin en önemli özelliği kişisel veriler ile ticari açıdan yakın ilişki sağlayan ve bundan yüksek kar elde eden firmaları hedef alıyor olması. Nitekim ilgili mevzuat yalnızca California’da yerleşik kişilerin verilerini işleyen ve aşağıda yer alan koşulların en az birini taşıyan teşebbüsleri kapsıyor. Bu çerçevede:
- Gayri safi gelirin 25 milyon Amerikan Dolarını aşması,
- Yılda 50.000’den fazla California’da yerleşik kişinin kişisel verilerinin satın alınması, satılması, alınması veya paylaşılması,
- Yıllık net gelirin yarısının müşterilerin kişisel verilerinin satılmasından elde edilmesi,
koşullarından birinin taşınması halinde ilgili firma CCPA’in kapsamında olacak.
GDPR ile benzer mi?
Tanımlar maddesine bakıldığında ise genel olarak Avrupa Veri Koruma Tüzüğü (“GDPR”) ile paralel bir şekilde kişisel veri kavramının oldukça kapsayıcı şekilde tanımlandığını, böylelikle, ilgili kişi ile ilişkilendirilebilecek her türlü verinin, kişisel veri olarak kabul edildiğini görüyoruz.
Bunun karşın GDPR’a nazaran ilgili kişilerin haklarının oldukça geniş tutulduğunu söyleyebiliriz. Nitekim CCPA kapsamında ilgili kişiler hangi verilerinin işlendiğini ve bu verilerin kimlere satıldığını veri sorumlusundan öğrenebilecekler. Ayrıca, veri sorumluları kişisel verilerin üçüncü kişilere satılıp satılmaması noktasında ilgili kişiye seçim hakkı tanımak zorunda bırakılmış. Bu durum uzun vadede büyük teknoloji firmalarının epey bir canını yakacak gibi gözüyor.
Cezai Yaptırımlar oldukça ağır
CCPA her bir ihlal başına 2.500 Amerikan Doları ceza öngörüyor, kasıtlı ihlallerde ise bu rakam 7.500 Amerikan Dolarına kadar çıkabiliyor. Bir veri sızıntısı çerçevesinde on binlerce kişinin verisinin ihlal edileceği göz önüne alındığında, veri sorumluların oldukça yüksek miktarda idari yaptırımlar ile karşı karşıya kalabileceğini rahatlıkla söyleyebiliriz.
Bu noktada en önemli farklılıklardan biri ise CCPA kapsamında ilgili kişiler istedikleri takdirde toplu davaların yanında bireysel olarak da veri sorumlusu hakkında dava açarak tazminat talep edebiliyorlar.
Sonuç olarak
Birleşik Devletler’de kişisel verilerin korunması adına oldukça önemli bir gelişme yaşandı. Bu gelişmenin en önemli mesajı ise daha önce uluslararası vergi hukukunda da gördüğümüz üzere büyük teknoloji firmalarına yönelik, doğrudan bu firmaları hedef alan regülasyonların gün geçtikçe daha popüler hale gelebileceği. Dolayısıyla bu ve benzer düzenlemelerin yakın zamanda Avrupa’da ve ülkemizde de söz konusu olabileceğini öngörebiliriz.
