Türkiye’deki Apple kullanıcılarının neden Yakın Alan İletişimi (Near Field Communication – “NFC”) teknolojisi ile ödeme yapamadığını daha önce ele almıştık. Buna karşın Android kullanıcıları telefonlarını kullanarak NFC teknolojisiyle ödeme yapabiliyorlardı. Bunun temel nedeni, iOS’un Apple cihazlarındaki NFC çiplerini üçüncü taraf uygulamaların kullanımına açmıyor olmasıydı. Türkiye’deki bankaların mobil uygulamaları, Apple cihazlarındaki NFC çiplerine bağlanamıyor, bunları kullanarak ödeme alamıyordu. Buna karşın Andorid, NFC özelliklerini üçüncü taraf mobil uygulamaların kullanımına açtığı için, bankaların mobil uygulamaları Android cihazlardaki bu NFC çiplerini kullanarak, temassız ve kartsız bir şekilde ödemenin tamamlanmasını sağlayabiliyordu.
Apple kullanıcılarının çözümü “Tamam o zaman üçüncü taraf uygulama olmasın, Apple Pay kullanalım!” yönündeydi. Bu noktada küresel olarak varlığını genişletmiş olan Apple Pay’in, genellikle yerel düzenlemelere uyum, altyapı hazırlığı ve pazar potansiyeli gibi faktörleri dikkate alarak pazarları önceliklendiriyor olmasından bahsetmiştik. Türkiye’de Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (“BDDK”), mobil ödeme sistemleri bakımından, özellikle de güvenlik standartları ve veri koruma konularında getirdiği sıkı düzenlemeler nedeniyle Türkiye, kapalı bir ekosistem tercih eden Apple’ın bu uygulamanın yayılması bakımından önceliklendirdiği ülkelerden değildi.
Peki güncel durumda ne gibi değişiklikler oldu?
Apple’ın NFC çipini üçüncü taraf mobil uygulamaların kullanımına açmamasından etkilenenler sadece Türkiye’deki Apple kullanıcıları değildi, nitekim Avrupa Komisyonu 2020 yılında Apple hakkında bir soruşturma başlatmıştı. Apple’ın, kendi uygulaması Apple Pay’i kayırmak yoluyla rekabeti ihlal edip etmediğini tespit etmek için başlatılan bu soruşturmada Komisyon, hazırladığı öncül raporda (Statement of Objections – Soruşturma Raporu) Apple’ın iOS işletim sistemli cihazlardaki mobil cüzdan pazarındaki hâkim durumunu kötüye kullandığı görüşünü ifade etmişti. Soruşturmanın bu şekilde sonuçlanması halinde milyarlarca dolar idari para cezası ile yüzleşebilecek Apple, soruşturma sürecini ceza almadan sonuçlandırabilmek için birtakım taahhütler sunmuştu[1].
Geçtiğimiz ay, 2020 yılından beri devam eden bu soruşturma süreci, Avrupa Komisyonu’nun Apple tarafından önerilen taahhütleri kabul edip bağlayıcı hale getirmesi ile son buldu. Taahhüt görüşmeleri sırasında Apple tarafından sunulan ilk taahhüt paketi bir pazar testine tabi tutuldu. Apple sunduğu taahhütleri, testin sonuçları doğrultusunda rekabetçi endişeleri giderecek şekilde revize etti ve taahhütler bu şekilde nihai halini aldı[2]. Bu kapsamda Avrupa Komisyonu tarafından kabul edilerek bağlayıcı hale gelen taahhütler aşağıdaki şekilde:
Avrupa Komisyonu’nun Apple hakkındaki kararı neleri değiştirecek?
Komisyon tarafından bağlayıcı hale getirilen Apple taahhütleri, iPhone kullanıcılarının yakın gelecekte sahip olacağı NFC ödeme imkanlarını önemli ölçüde değiştirecek. Nitekim Apple’ın temasız ödeme yapılmasını sağlayan NFC çipi uzun süredir yalnızca kendi Apple Pay uygulamasına bağlıydı ve Apple diğer uygulamaların bu özelliğe erişimini engelliyordu. Buna karşın Samsung/Android kullanıcıları gayet memnundu; çünkü bu kullanıcıların cihazları, Google Pay veya Samsung Pay gibi çeşitli ödeme uygulamaları arasından seçim yapılmasına olanak tanıyarak veya bankaların mobil uygulamaları ile entegrasyonu mümkün kılarak dijital işlemlerini yönetmede daha fazla esneklik ve seçim özgürlüğü sunuyordu.
Dolayısıyla Komisyon’un Apple’ın NFC erişimini yalnızca Apple Pay ile sınırlama uygulamasının rekabete aykırı olduğu, inovasyonu engellediği ve tüketici tercihlerini sınırladığını iddiaları ile başlattığı soruşturma sonucunda sunulan taahhütler ile Apple’ın NFC teknolojisini diğer geliştiricilere açmasını bekliyoruz. Yani iPhone kullanıcıları artık yalnızca Apple Pay ile değil, üçüncü taraf uygulamaları ile de NFC teknolojisini kullanarak ödeme gerçekleştirebilecek.
Komisyon’un kararı kimleri etkiliyor?
Avrupa Komisyonu kararları öncelikli olarak Avrupa Birliği’ni etkiliyor. Dolayısıyla Komisyon’un bu kararı Avrupa’daki Apple kullanıcıları için bir başarı olsa da Türkiye’deki iPhone kullanıcıları bu kapsamda değil.
[1] Avrupa Komisyonu’nun Apple tarafından önerilen taahhütlere ilişkin duyurusu için lütfen bakınız: Commission seeks feedback on commitments offered by Apple (europa.eu).
[2] Avrupa Komisyonu’nun Apple tarafından sunulan taahhütleri kabul etmesine ilişkin duyurusu için lütfen bakınız: Antitrust (europa.eu).